TOMATENSAP

Bloed blijft tomatensap op het toneel als je de acteurs niet gelooft. Het bloederigste toneelstuk laat je koud als het geen inzicht verschaft in de bron van het kwaad. The Massacre at Paris van Shakespeare's tijdgenoot Marlowe gaat over het uitmoorden van het protestantse volksdeel door katholieken in de Bartholomeusnacht in 1572. Een actueel onderwerp bij alle geloofstwisten die het leven op aarde verzieken. Maar de visie op het stuk van Ivo van Hove bij Toneelgroep Amsterdam overtuigde me niet. De indrukken gleden van mij af als zijden lappen.

De vormgeving was overdonderend: fraaigehoekte linnen wanden, klokken en orgelpijpen op het toneel, onheilspellende muziek, ravissante kostuums, bizar haarwerk. Een lust voor oog en oor. Maar het viel me zwaar de handelingen op het toneel tot me door te laten dringen, hoe helder de voorstelling ook was. Het voelde bij vlagen of de acteurs geplastificeerd waren. Ivo van Hove en zijn ontwerper Jan Versweyveld zijn altijd op zoek naar de grenzen van het medium toneel. Zonder dat soort rusteloosheid kan het toneel niet bestaan. Maar in The Massacre was het of het werkproces had geleid tot afkalving van de acteursidentiteit en dat is zonde, vooral bij een gezelschap als Toneelgroep Amsterdam.

Andere koek: er gaat een mooie mime-voorstelling van het gezelschap Space door de Nederlandse theaters. In Heet laten een zestal spelers hoogtepunten uit hun leven zien. Een man toont trots zijn opgezette vrouwen. Een jonge vrouw doet een playback-act waarin alle clichés over zelfgenoegzaam zingen zijn samengevat. Als in het Big Brother-huis worden er bekentenissen gedaan voor een video-camera. Een krachtige houthakker splijt stammen voor je ogen. Er wordt geëxperimenteerd met de plas-tuit die het dames mogelijk maakt staande te plassen. Een Hongaarse steekt de loftrompet op haar land van herkomst.

Zo ontstaat er een portrettenreeks in de vorm van een afwisselende en irrationele voorstelling. De duidelijke signatuur is van regisseur Moniek Merkx. Zij maakt in hoog tempo verbazingwekkende voorstellingen. Aan het eind van Heet ligt er een meisje op de grond. Op de video zien we dat er bloedsporen over haar gezicht trekken. Geen tomatensap.

The Massacre: tournee t/m 7 april, info 020-6268526 www.toneelgroepamsterdam.nl

Heet: tournee t/m 10 mei, info 020-5289723