SCHOFTEN EN SCHOFTEN

 

Heksen voorspellen dat Macbeth koning van Schotland zal worden. Onder pressie van zijn vrouw helpt hij het lot een handje. Hij maakt de heersende koning koud. Maar hij heeft ook in eigen vlees gesneden. Hij vermoordde de oude koning in zijn slaap - en daarmee heeft hij de slaap vermoord. Macbeth is immers een schoft met een geweten. Vanaf nu wandelt hij over de aarde rond als een dolende ziel.

 

In het Rotterdamse Ro Theater speelt Steven Van Watermeulen een prachtige rol als de gekwelde Macbeth met zijn macabere levensopdracht. Het lijkt of Macbeth zijn genetische aanleg moet waarmaken. De heksen hebben ook voorspeld dat hij voor zover hij kan nagaan, onoverwinnelijk is. Dus zal hij geen druppel bloed sparen. Maar als blijkt dat hij zijn kansen onjuist heeft getaxeerd en hij met de fysieke dood bedreigd wordt, voelen we iets van medelijden voor hem omdat Van Watermeulen zo'n gaaf pleidooi houdt voor de schoft-in-nood. Regie Alize Zandwijk.

 

In datzelfde Ro Theater zijn nog drie korte voorstellingen en suite te zien van Macbeth als Bloetwollefduivel. Dit stuk is van de Vlaamse archetypeur Jan Decorte die een taal schrijft waarin woorden als antieke kanonskogels rondgeslingerd worden. Compacte oer-Vlaamse woorden met een aura waar je koud van wordt. Decorte maakt van Macbeth een monster dat al vóór zijn geboorte zijn moeder leegvreet. Moeder eindigt dan ook als vel. De tekst wordt gespeeld door kinderen en volwassenen en gezongen door zangers in een vervoerend operaatje van Walter Hus. Het eindigt spectaculair.

 

In Brussel presenteert de Koninklijke Vlaamse Schouwburg een piepjonge Macbeth (Steve Geerts) die bijna bij je op schoot komt spelen. Hij genereert hartverscheurende en geestige sterfscènes. Zijn tandenweelde is het hele stuk door stand by om na elke moord de verontschuldigende grijns te sieren: sorry hoor! Zoiets als die seriemoordenaar die pas nog in de Franse beklaagdenbank stond. Of zoals Tony Blair bij de inkuiling van nog eens 100.000 evenhoevigen. Die grijns was de samenvatting van het concept. Hij zal me zeker tot Pinksteren achtervolgen. Aan het eind van het stuk liet de regisseur (Ola Mafaalani uit Holland) onrijpe tomaten uitdelen om Macbeth mee te bekogelen. Mijn tomaat heb ik opgegeten.

 

Nu wacht ik nog op de Macbeth van Gerardjan Rijnders bij Toneelgroep Amsterdam die me al vertelde dat het Schotse paar in zijn visie een uitstekend huwelijk heeft. Kan ik eindelijk eens de albasten trekken vergeten van de laatste Lady Macbeth op de Amsterdamse planken, gespeeld door de moeder van Annemarie Oster.

 

Macbeth/Bloetwollefduivel, Ro Theater, 010-4046888, www.rotheater.nl

 

Macbeth, KVS/De Bottelarij, 0322-4127070, www.kvs.be

Macbeth, Toneelgroep Amsterdam, 020-523 7800, www.toneelgroepamsterdam.nl

 

 

foto-onderschriften, kleurenfoto:

Rotterdamse Macbeth: Steven Van Watermeulen

 

zwart-witfoto:

Brusselse Macbeth: Steve Geerts (links) en Pepijn Caudron