BRECHT UIT GRONINGEN

 

Sommige toneelstukken uit het ijzeren repertoire zijn van goud. Elke toneelliefhebber moet zulke werken om de zoveel tijd zien om zijn geestelijk archief fris te houden. Ook De Driestuiversopera van Bertolt Brecht valt onder deze categorie. In 1958 zag ik het stuk voor het eerst. Op voorstel van een Haarlemse pacifist reden mijn grote broer en ik naar het Luxor-theater in Rotterdam waar we het stuk zagen in een opvoering door Groningse studenten onder leiding van Peter Oosthoek die ermee afstudeerde als regisseur. Op de terugweg konden we de liedjes al nazingen. Sindsdien is het Brecht-idioom in ons geheugen gekerfd als het Woord Gods bij een boer uit Staphorst.

 

In latere jaren heb ik De Driestuiversopera een keer of tien gezien en ik kon er niet over roepen. Maar nu hebben we geluk. En het komt weer uit Groningen. Tot eind december van dit jaar toert er een vrolijke en intelligente versie door ons land die gemaakt is door Noord Nederlands Toneel. Daar kun je je Brecht-chip aan toetsen. Aan het begin van de voorstelling vraagt een van de acteurs aan het publiek: 'Komt u voor Margôt Ros?' Een man is mij voor en roept: 'Ja!' Hij krijgt zijn gelijk in de schoot geworpen. De bag-lady die aan bekentenis-incontinentie lijdt is een creatie van Margôt Ros die toont dat ze een top-comédienne is.

 

Ook de Polly van Carice van Houten is om op te vreten. De ware Brecht-junk wantrouwt haar tót de Zeerover Jenny-song. Als zij met het lied begint, wordt het stiller dan ik in jaren gehoord heb. Han Römer is op dreef als Peachum, de ideoloog van het bedelaarsgilde. De heerlijk-ordinaire penoze-chic op het trouwfeest van Peachums dochter brengt de toeschouwer in de sfeer van de plechtigheden rond Sam Keppler en Brechts halfverheven teksten fonkelen in die bedding.

 

De meeste rollen worden gespeeld door cabaretiers en dat geeft de voorstelling een weldadige losheid. Toch heeft regisseur Matthijs Rümke het stuk niet geschild als een aardappel om er zijn eigen patat van te bakken, een praktijk die vaak wordt toegepast op moeilijk hanteerbare stukken. Met meesterhand heeft Rümke een ongecastreerde Brecht-voorstelling gemaakt. Decorontwerpster Sanne Danz ontwierp een lichtend witte zetting die de voorstelling optilt als een diamant.

 

                                             CAREL ALPHENAAR

 

383 woorden