KOETSE EN KOONS
'Zij gaat nog lang niet weg,' dacht ik tijdens de afscheidsvoorstelling van Sigrid Koetse. Gerardjan Rijnders schreef voor haar het stuk Bernhard. Koetse speelt er een oude actrice die een afscheidsstuk bestelt bij een broekje van een toneelschrijver. De actrice kraakt harde noten over het moderne toneel. Met duivels plezier laat Rijnders het publiek de keus het eens te zijn met die kritiek, of erom te lachen.
In het tweede bedrijf speelt de actrice de rol van koningin in het bestelde stuk waarin aan het eind de zon opkomt want, zo stelt ze, 'de jeugd wil perspectief.' De jonge schrijver heeft een rol als piepjonge minister-president. In de regie van Rijnders zet Koetse een Beatrix neer die de radikaalste vorstinnengestalten van Ton Vorstenbosch naar de kroon steekt. Wellustige grisailles kijken vanaf wapperende decorwanden neer op deze telg uit het geslacht Bourbon Gouda die baadt in de gloed van deinende snoepjeskleuren. Net als een actrice die van hot naar her reist, moet de vorstin op tournee om provincialen te behagen met spectaculaire hoofddeksels. En zij heeft te vrezen dat haar schoudervullingen scherp in de gaten gehouden zullen worden.
Bernhard is een kostelijk gelegenheidsstuk, geestig en actueel. Rijnders onttrekt zijn teksten meestal aan zijn directe omgeving en dat maakt ze tot een reflectie op zijn eigen situatie. Hij is zelf het schrijvertje dat op bezoek komt, maar hij vertegenwoordigt ook het establishment waartegen het schrijvertje moet opboksen. Bernhard gaat over acteren, toen en nu, het is een hommage aan Sigrid Koetse, aan Thomas Bernhard en, met een beetje omwegdenken, zelfs aan Bea.
Een indringende voorstelling, ook voor beeldende kunst-liefhebbers, is Jeff Koons van De Trust, te zien tot 10 of 11 november. (Op de laatste datum wordt er misschien gestaakt.) Rainald Goetz schreef toneeltekst over de verstrengeling van leven, liefde en werk van Koons. Een kunstenaarsdrama. In de tekst staat niet aangegeven welke figuur wat zegt. Regisseur Theu Boermans heeft er een messcherpe, concrete invulling van gemaakt. We zien de hype om een kunstenaar, de kunstenaar als kunstwerk, de geëxploiteerde seks, de kunst als een industrieel proces, het falen, het walgen en de omgang met media. Een boeiende kijk op de verkeersstromen in het beeldende kunst-circuit.
Tegenover de blinkendwitte wereld van de kunst met doorkijkjes naar dansende lijven en champagne-vernissages, zien we een onderwereld van junks en bedelaars. De glans van de bovenwereld kan hier alleen bestaan doordat zij vlucht voor de schrik van het lelijke. Prachtig acteerwerk van Pieter Embrechts als Koons (zijn Vlaamse tong ruist als een wilg), van Halina Reijn als Koons' venusvrouw, van Jaap Spijkers en van de andere solisten van de Trust die met fraai detailwerk de menigte gestalte geven.
451 woorden